Një ndërprerje në sistemin e kontrollit të trafikut ajror shkaktoi kaos në aeroportet e Mbretërisë së Bashkuar të mërkurën, me paralajmërime se problemet mund të zgjasin disa ditë.

Sipas operatorit të kontrollit të trafikut ajror, një problem teknik ndaloi dhe devijoi përkohësisht fluturimet në Britani, përpara se inxhinierët të rikthenin funksionimin e sistemit.

Shërbimi Kombëtar i Kontrollit të Trafikut Ajror të Mbretërisë së Bashkuar (NATS) tha se sistemet e tij janë në funksion të plotë, ndërsa ndërprerja zgjati vetëm 20 minuta.

Megjithatë, aeroportet paralajmëruan se do të duhej kohë për të normalizuar situatën, pasi shumë avionë dhe ekuipazhe ishin jashtë pozicionit.

Sekretarja e Transportit në Britani, Heidi Alexander, deklaroi se “pritet që problemet të vazhdojnë” dhe i paralajmëroi pasagjerët të “kontrollojnë me aeroportet përkatëse për informacion”.

Të enjten në mëngjes, sipas faqes zyrtare të Aeroportit Heathrow, u anuluan 10 fluturime që niseshin ose mbërrinin atje.

Kritika ndaj NATS për dështimet e përsëritura

Sistemi i NATS ka pësuar disa dështime të ngjashme të lidhura me softuerin që prej vitit 2002.

Në gusht 2023, një defekt teknik detyroi që planet e fluturimit të përpunoheshin manualisht, duke shkaktuar vonesa dhe anulime masive gjatë kulmit të sezonit turistik veror, ku u prekën rreth 700,000 pasagjerë.

Kompania ajrore me çmim të ulët Ryanair kërkoi dorëheqjen e CEO-së së NATS, Martin Rolfe, duke e fajësuar për dështimet e përsëritura në kontrollin ajror. Neal McMahon, drejtori operativ i Ryanair, e përshkroi situatën si “të papranueshme”.

Ai tha:“Një tjetër dështim i sistemit ATC (kontrollit të trafikut ajror) ka çuar në mbylljen e hapësirës ajrore britanike, duke prishur planet e udhëtimit të mijëra pasagjerëve. Është e qartë që nuk janë nxjerrë mësime nga ndërprerja e sistemit NATS në gusht 2023, dhe pasagjerët vazhdojnë të vuajnë për shkak të paaftësisë së Martin Rolfe.”

Drejtori operativ i easyJet, David Morgan, tha se ishte “shumë zhgënjyese” që përsëri një dështim i ATC kishte shkaktuar vonesa në një periudhë të ngarkuar udhëtimi.

Ai shtoi:“Prioriteti ynë sot është mbështetja e klientëve, por do të kërkojmë nga NATS shpjegime për hapat që po ndërmerr për të parandaluar përsëritjen e këtyre problemeve.”

Çfarë ndodhi dhe cilat fluturime u prekën?

NATS njoftoi se problemi u regjistrua në qendrën e kontrollit në Swanwick, në jugperëndim të Londrës, dhe u detyrua të kufizojë numrin e avionëve në fluturim për arsye sigurie.

Problemi ishte “i lidhur me radarin” dhe shkaktoi anulimin e mbi 150 fluturimeve dhe ngrirjen e mijëra të tjerave.

Rreth 20 minuta pasi u dha alarme fillestare, inxhinierët riparuan defektin dhe nisën rikthimin e operacioneve normale.

Sipas Euronews, aeroporti Gatwick në Londër tha se problemi ndikoi fluturimet që niseshin nga të gjitha aeroportet në Mbretërinë e Bashkuar. Disa fluturime që mbërrinin u vunë në pritje ose u devijuan.

Aeroporti Stansted, gjithashtu në zonën e Londrës, tha se “shumë nisje dhe mbërritje” u prekën dhe i këshilloi pasagjerët të kontaktonin kompanitë ajrore.

British Airways njoftoi se defekti e detyroi të ulë ritmin e fluturimeve nga 45 në 32 për orë për më shumë se dy orë.

Udhëtarët mbeten në errësirë

Disa pasagjerë u përballën me ndërprerje të mëdha dhe mungesë informacioni mbi atë që kishte ndodhur.

John Carr tha se anulimi i fluturimit për në Norvegji për dasmën e vëllait, ku ishte djalë i nderit dhe duhej të planifikonte ushtrimin, ishte një goditje. Ai dhe miqtë ishin duke ngrënë në aeroportin Heathrow kur ekrani i nisjeve tregoi anulimin.

“Jam shumë i zhgënjyer,” tha Carr. “Nuk pati asnjë paralajmërim nga aeroporti ose kompania që fluturimi ishte anuluar. Është absurde. Nuk mund të bëjmë asgjë.”

Çfarë të drejta kanë udhëtarët në rast anulimi?

Nëse fluturimi juaj anulohet, e drejta për kthim parash apo kompensim varet nga shkaqet e ndërprerjes dhe nga lloji i sigurimit të udhëtimit që keni.

Sipas ekspertes së sigurimeve të udhëtimit në MoneySuperMarket, Alicia Hempsted:

“Në përgjithësi, keni të drejtë për kompensim vetëm nëse fluturimi vonohet mbi 3 orë dhe kjo është faji i kompanisë ajrore.”

Megjithatë, kjo nuk përfshin rrethanat jashtë kontrollit të kompanisë, si rreziqe sigurie, mot i keq apo, si në këtë rast, një problem teknik.

Udhëtarët mund të sfidojnë kompanitë për këtë “rast jashtëzakonisht” në Autoritetin Civil të Aviacionit (CAA), por shumë shpejt pritet që kjo ndërprerje teknike do të konsiderohet e tillë.

Kjo do të thotë se në shumicën e rasteve udhëtarët duhet të kërkojnë kompensim përmes sigurimit të udhëtimit dhe jo nga kompania ajrore.

Nëse polica juaj e sigurimit përfshin mbulim për ndërprerje udhëtimi, atëherë mund të bëni kërkesë për humbjet ose shpenzimet e shkaktuara nga anulimi apo vonesa.

Por jo të gjitha policat mbulojnë këtë si standard, dhe kushtet ndryshojnë nga ofruesi në ofrues, prandaj është e domosdoshme të kontaktoni siguruesin tuaj fillimisht.

Hempsted paralajmëron se linjat telefonike të siguruesve mund të jenë shumë të ngarkuara, prandaj në ndërkohë ruani çdo faturë apo dëshmi të shpenzimeve, pasi mund t’ju nevojiten për kërkesën për kompensim. /AutoPortali