Sondazhi vjetor i IQAir bazuar në grimcat toksike PM2.5 zbulon disa përparime në nivelet e ndotjes në Indi dhe Kinë, përcjell AutoPortali.

Thuajse çdo vend në Tokë ka ajër më të ndotur sesa rekomandojnë mjekët, ka gjetur një raport.

Vetëm shtatë vende përmbushën udhëzimet e Organizatës Botërore të Shëndetësisë për grimcat e vogla toksike të njohura si PM2.5 vitin e kaluar, sipas analizave nga kompania zvicerane e teknologjisë së cilësisë së ajrit IQAir.

Australia, Zelanda e Re dhe Estonia ishin ndër vendet e vogla me një mesatare vjetore prej jo më shumë se 5 µg PM2.5 për metër kub, së bashku me Islandën dhe disa shtete të vogla ishullore.

Vendet më të ndotura ishin Chadi, Bangladeshi, Pakistani, Republika Demokratike e Kongos dhe India. Nivelet e PM2.5 në të pesë vendet ishin të paktën 10 herë më të larta se kufijtë udhëzues në vitin 2024, zbuloi raporti, duke u shtrirë deri në 18 herë më të larta se nivelet e rekomanduara në Chad.

Mjekët thonë se nuk ka nivele të sigurta të PM2.5, e cila është mjaft e vogël për të rrëshqitur në qarkullimin e gjakut dhe për të dëmtuar organet në të gjithë trupin, por kanë vlerësuar se miliona jetë mund të shpëtohen çdo vit duke ndjekur udhëzimet.

Ajri i ndotur është faktori i dytë më i madh i rrezikut për vdekjen pas presionit të lartë të gjakut.

“Ndotja e ajrit nuk na vret menjëherë – duhen ndoshta dy deri në tre dekada përpara se të shohim ndikimet në shëndet, përveç nëse është shumë ekstreme”, tha Frank Hammes, CEO i IQAir.

“Shmangia është një nga ato gjëra parandaluese që njerëzit nuk mendojnë deri vonë në jetën e tyre”.

Raporti vjetor, i cili është në vitin e tij të shtatë, theksoi disa fusha të progresit. Ai zbuloi se pjesa e qyteteve që përmbushin standardet PM2.5 u rrit nga 9% në 2023 në 17% në 2024.

Ndotja e ajrit në Indi, e cila është shtëpia e gjashtë nga 10 qytetet më të ndotura në botë, ra me 7% midis viteve 2023 dhe 2024.

Cilësia e ajrit të Kinës gjithashtu u përmirësua, pjesë e një tendence afatgjatë që pa ndotjen ekstreme PM2.5 të vendit pothuajse përgjysmë midis viteve 2013 dhe 2020.

Cilësia e ajrit në Pekin tani është pothuajse e njëjtë me atë në Sarajevë, kryeqytetin e Bosnjë-Hercegovinës. Ky i fundit ishte qyteti më i ndotur në Evropë për të dytin vit radhazi, thuhet në raport.

Qeveritë mund të pastrojnë ajrin e tyre me politika të tilla si financimi i projekteve të energjisë së rinovueshme dhe transportit publik; ndërtimi i infrastrukturës për të inkurajuar ecjen dhe çiklizmin; dhe ndalimin e njerëzve që të djegin mbeturinat e fermave.

Për të krijuar renditjen, studiuesit mesatarizuan të dhënat në kohë reale mbi ndotjen e ajrit, të matur në nivelin e tokës, gjatë rrjedhës së vitit kalendarik.

Rreth një e treta e njësive drejtoheshin nga qeveritë dhe dy të tretat nga organizatat jofitimprurëse, shkollat ​​dhe universitetet dhe qytetarë me sensorë.

Monitorimi i cilësisë së ajrit është më i keq në pjesë të Afrikës dhe Azisë perëndimore, ku disa vende u përjashtuan nga analiza. Vendet e varfra priren të kenë ajër më të ndotur se ato të pasura, por shpesh u mungojnë stacionet matëse për të informuar qytetarët e tyre ose për të nxitur ndryshime politikash./Autoportali/